Wil je perfect voorbereid zijn? Voor slechts €19 krijg je toegang tot ons Defensie capaciteitentest oefenpakket met 1200+ vragen, realistische testsimulaties en uitgebreide studie- en videogidsen. Alles wat je nodig hebt om je stap voor stap klaar te stomen voor het echte assessment.

Hoi! Ik ben Robert, product- en contentmanager bij JobTestPrep Nederland. Heb je een vraag of opmerking over de capaciteitentest van Defensie? Stuur me dan gerust een e-mail.

robertk@jobtestprep.com

Inhoudsopgave

De capaciteitentest van Defensie is een cognitieve test die enigszins lijkt op een IQ-test. Er wordt gekeken hoe goed je logisch redeneert, informatie verwerkt en patronen herkent, terwijl je onder tijdsdruk werkt.

De test maakt deel uit van het psychologisch onderzoek en bepaalt of je door mag naar de volgende ronde van de sollicitatieprocedure. Je maakt de test digitaal, vaak op locatie, en je kunt vragen verwachten over:

Cijferreeksen. Bepaal welk getal logisch volgt in een reeks.
Analogieën. Kies het woord dat logisch past in een woordrelatie.
Figuurreeksen. Bepaal welk figuur logisch volgt in een patroon.
Diagrammen. Kies het diagram dat de juiste relatie tussen woorden weergeeft.

De test is gebaseerd op de Q1000-test van het assessmentbureau Assessio Bloom (voorheen: Eelloo).

Veel kandidaten vinden de test pittig, vooral omdat je telkens moet schakelen tussen verschillende vraagtypes en je weinig tijd hebt per vraag. Maar: hoe meer je oefent, hoe groter je kans op een goede score.

De capaciteitentest van Defensie bestaat uit verschillende onderdelen, die elk een ander type denkvermogen meten.

Hieronder kun je per onderdeel gratis oefenen met voorbeeldvragen:

Bij het onderdeel cijferreeksen draait het om het herkennen van getallenpatronen. Je ziet een rij met cijfers en moet bepalen welk getal(len) logisch volgt. Dat vraagt om logisch redeneren en rekenkundig inzicht.

De patronen kunnen bestaan uit optellen, aftrekken, vermenigvuldigen of delen, of een combinatie daarvan. Omdat je maar 70 seconden per vraag hebt, is snelheid net zo belangrijk als nauwkeurigheid.

Hieronder vind je enkele voorbeeldvragen om gratis te oefenen. Ze zijn gebaseerd op de Q1000-test van Assessio Bloom en geven een goed beeld van wat je kunt verwachten.

Voorbeeld 1 - Cijferreeksen

Welk getallen passen logisch op de plekken van de vraagtekens?

58 | 62 | 66 | 70 | ? | ?

Klik op het juiste antwoord:

A. 72 | 74

B. 74 | 80

C. 75 | 78

D. 74 | 78

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is (D) 74 | 78.

Uitleg:

In deze cijferreeks wordt steeds 4 opgeteld bij het vorige getal:
58 → 62 → 66 → 70 → 74 → 78

Het patroon is dus: +4, +4, +4...
Daarom zijn 74 en 78 de juiste vervolgstappen in de reeks.

Voorbeeld 2 - Cijferreeksen

Welk getal past logisch op de plek van het vraagteken?

2 | 3 | 5 | 7 | 11 | 13 | 17 | ? | 23

Klik op het juiste antwoord:

A. 19

B. 20

C. 21

D. 22

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is (A) – 19.

Uitleg:

De getallen in deze reeks zijn priemgetallen: getallen die alleen deelbaar zijn door 1 en zichzelf. Ze staan in oplopende volgorde.

Voorbeeld 3 - Cijferreeksen

Welk getal past logisch op de plek van het vraagteken?

16 | 14 | 9 | 1 | -10 | ?

Klik op het juiste antwoord:

A. -24

B. -14

C. -18

D. -20

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is (A) -24.

Uitleg:

Laten we de verschillen tussen de getallen bekijken:

16 → 14 (−2)
14 → 9 (−5)
9 → 1 (−8)
1 → -10 (−11)

Je ziet dat het verschil telkens met 3 toeneemt:
−2 → −5 → −8 → −11 → −14

Dus het volgende verschil is −14:
-10 − 14 = −24

Voorbeeld 4 - Cijferreeksen

Welk getal past logisch op de plek van het vraagteken?

1 | 2 | 4 | 7 | 28 | ?

Klik op het juiste antwoord:

A. 32

B. 33

C. 35

D. 84

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is (B) – 33.

Uitleg:

Deze reeks volgt een patroon van twee afwisselende rekenkundige bewerkingen: optellen en vermenigvuldigen. Het schema ziet er zo uit:

1 + 1 = 2
2 × 2 = 4
4 + 3 = 7
7 × 4 = 28

De bewerkingen wisselen dus af (+, ×), waarbij de getallen waarmee gerekend wordt telkens met 1 toenemen: +1, ×2, +3, ×4…

De laatste stap was ×4, dus de volgende stap is +5:
28 + 5 = 33

Herken je het patroon niet direct? Schrijf de tussenstappen uit op kladpapier. Kijk naar de verschillen tussen getallen, en let op afwisseling tussen optellen, aftrekken, vermenigvuldigen of delen. Veel reeksen gebruiken een vast ritme. Hoe vaker je oefent, hoe sneller je ze herkent.

Ons oefenpakket voor de Defensie capaciteitentest bevat 250+ oefenvragen speciaal voor het onderdeel cijferreeksen.

Een deel van de vragen is zelfs expres lastiger dan wat je in het echte assessment tegenkomt. Waarom? Zodra je deze oefeningen onder de knie hebt, weet je zeker dat je klaar bent voor het echte werk.

Figuurreeksen testen je visueel en logisch redeneervermogen. Je krijgt een reeks afbeeldingen te zien waarin het patroon stap voor stap verandert. Aan jou de taak om te ontdekken wat er verandert, en te bepalen welk figuur logisch volgt.

De veranderingen kunnen te maken hebben met:

Vorm
Aantal elementen
Rotatie
Positie
Schaduw of kleur
Richting of volgorde

Vaak gaat het om meerdere eigenschappen die tegelijk veranderen, volgens een vast patroon. Daarom is het belangrijk dat je leert kijken naar details én het grotere geheel.

Bekijk hieronder enkele voorbeeldvragen en ontdek hoe jij figuurreeksen aanpakt.

Voorbeeld 1 - Figuurreeks

Welk figuur past niet in de reeks?

Klik op het juiste antwoord:

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is 2.

Uitleg:

In elk figuur staan twee vormen. In figuur 1 en figuren 3 tot en met 5 heeft de binnenste vorm steeds minder zijden dan de buitenste. Antwoord 2 wijkt af van dit patroon: de binnenste vorm heeft 6 zijden, terwijl de buitenste er maar 3 heeft. Daarom is 2 het juiste antwoord.

Let op: een volle cirkel gezien als een vorm met één zijde.

Bij vormen die rechte lijnen én bochten combineren, telt elke rechte lijn als één zijde en telt een bocht ook als één zijde (tenzij die onderbroken wordt door een hoek). Zoals te zien is in figuur 5: een gebogen deel van een cirkel, ongeacht de hoek, wordt geteld als drie zijden – twee rechte lijnen plus één kromme.

Voorbeeld 2 - Figuurreeks

Welk figuur past logisch op de plaats van het vraagteken?

Klik op het juiste antwoord:

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is figuur 4:

Uitleg:

In deze matrix zijn twee regels actief. Ze lijken misschien met elkaar verbonden, maar werken in feite onafhankelijk van elkaar:

Regel 1: Elke rij bevat precies één van elk van de volgende drie figuren:

een vierkant met diagonale lijnen
een vierkant met horizontale en verticale lijnen
een ruit met horizontale en verticale lijnen

Regel 2: In elke figuur zit een cirkel, maar de grootte van die cirkel is in elke rij verschillend: klein, middelgroot of groot. Elk formaat komt precies één keer voor per rij.

In de onderste rij ontbreekt het vierkant met horizontale en verticale lijnen én de kleine cirkel. Dus het juiste antwoord is de figuur die deze twee kenmerken combineert.

Daarom is optie (4) correct.

Kijk niet alleen naar de volgorde van figuren, maar ook naar de richting van het patroon:

Verandert er iets van links naar rechts (rijen)?
Van boven naar beneden (kolommen)?
Of misschien diagonaal?

Analyseer steeds één eigenschap tegelijk: bijvoorbeeld alleen de vorm, het aantal onderdelen, de rotatie of de positie. Pas als je dat patroon herkent, kijk je naar de volgende eigenschap. Zo voorkom je dat je het overzicht verliest.

Ons oefenpakket voor de Defensie capaciteitentest bevat 500+ oefenvragen verdeeld over vijf verschillende soorten figuurreeksen:

Volgende in de reeks – welk figuur volgt logisch op het patroon?
Matrixen – welk figuur ontbreekt in een raster van 3x3?
Welke past niet? – welk figuur wijkt af van de rest?
A/B-sets – bepaal of een figuur hoort bij set A, set B of geen van beide
Visuele analogieën – figuur A staat tot B zoals figuur C staat tot…?

Zo ben je perfect voorbereid op elke vorm en vraagstelling die je tijdens het echte Defensie assessment kunt tegenkomen.

Bij analogieën draait het om taal en logica. Je krijgt twee woorden die een bepaalde relatie tot elkaar hebben – bijvoorbeeld onderdeel-geheel, oorzaak-gevolg of categorie-soort. Vervolgens kies je welk ander woordpaar dezelfde relatie heeft.

Dit onderdeel test je vermogen om verbanden te herkennen en logisch te redeneren met taal.

Bekijk hieronder een aantal voorbeeldvragen en ontdek hoe goed jij woordrelaties herkent.

Voorbeeld 1 - Woordrelatie (analogie)

Welk woord past logisch op de lege plek?

_______ staat tot VELD zoals LERAAR staat tot SCHOOL

Klik op het juiste antwoord:

Boom

Tuin

Tractor

Gewas

Boer

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is (E) – Boer.

Uitleg:

Een boer werkt op een veld, net zoals een leraar op een school werkt

Een analogie is een vergelijking tussen twee woordparen die dezelfde relatie hebben. In dit geval zoek je het woord dat op dezelfde manier bij het tweede woord past als het derde bij het vierde.

Voorbeeld 2 - Woordrelatie (analogie)

Welk woorden passen logisch op de lege plekken?

_______ staat tot STAAL zoals ZOET staat tot _______

Klik op het juiste antwoord:

Zacht | Citroen

IJzer | Lief

Brug | Suiker

Zacht | Suiker

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is (A) – Zacht | Citroen.

Uitleg:

We zoeken twee woordparen die dezelfde relatie tot elkaar hebben.

Linkerkant: ... : staal
Rechterkant: zoet : ...

We kijken eerst naar mogelijke antwoorden:

Linkerkant:

ijzer → staal
brug → staal
zacht → staal

Alleen bij C: zacht gaat het om een eigenschap die niet bij staal past. Staal is namelijk hard, niet zacht. Er is dus sprake van een tegenstelling.

Rechterkant:

zoet → suiker (eigenschap van)
zoet → lief (figuurlijke relatie)
zoet → citroen

Alleen de laatste optie (citroen) is ook een tegenstelling: citroenen zijn zuur, niet zoet.

Dus:
zacht staat tegenover staal zoals zoet tegenover citroen

Zet de woorden om in een zin die de relatie tussen beide duidelijk maakt. Bijvoorbeeld: “Een sleutel opent een slot.” Zoek dan bij de antwoordopties het woordpaar waarbij je dezelfde zinstructuur kunt gebruiken. Als je de relatie in woorden kunt vatten, wordt de logica vanzelf helder.

Ons oefenpakket voor de Defensie capaciteitentest bevat 150+ oefenvragen specifiek voor het onderdeel analogieën. Je oefent met allerlei soorten woordrelaties, van synoniemen en tegenstellingen tot oorzaak-gevolg en categorie-soort.

Daarnaast krijg je toegang tot 6 volledige testsimulaties met tijdsdruk, zodat je precies weet wat je kunt verwachten tijdens het echte assessment.

De Q1000-test voor Defensie richt zich op zogenaamde Venn-diagrammen. Bij dit onderdeel zie je drie begrippen en kies je het diagram dat de juiste relatie tussen deze drie weergeeft. De begrippen kunnen bijvoorbeeld overlappen, volledig in elkaar passen, of helemaal losstaan.

Het draait om jouw vermogen om logisch te categoriseren en verbanden visueel voor te stellen.

Bekijk hieronder enkele voorbeeldvragen en ontdek hoe goed jij logische relaties kunt inschatten.

Voorbeeld 1 – Venn-diagram

Welke visuele weergave past bij deze woordrelatie:

Boeken over geschiedenis - Boeken over psychologie - Boeken geschreven door Nederlandse auteurs

Klik op het juiste antwoord:

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is optie 2.

Uitleg:

Er zijn drie groepen: boeken over geschiedenis, boeken over psychologie en boeken geschreven door Nederlandse auteurs.

Boeken over geschiedenis en boeken over psychologie zijn twee aparte onderwerpen. Er is geen directe overlap tussen deze groepen, omdat een boek óf over geschiedenis óf over psychologie gaat.
Boeken geschreven door Nederlandse auteurs kunnen wél over geschiedenis of over psychologie gaan. Daarom overlapt deze groep met de andere twee.
Sommige boeken vallen dus in meerdere groepen tegelijk: bijvoorbeeld een geschiedenisboek geschreven door een Nederlandse auteur.

Het juiste diagram laat dit zien met drie cirkels, waarbij de groep ‘Nederlandse auteurs’ deels overlapt met de andere twee, maar de groepen ‘geschiedenis’ en ‘psychologie’ elkaar niet overlappen.

Voorbeeld 2 – Venn-diagram

Welke visuele weergave past bij deze woordrelatie?

Dieren die in het water leven - Zoogdieren - Vissen

Klik op het juiste antwoord:

Klik hier voor het antwoord en de uitleg

Het juiste antwoord is optie 3.

Uitleg:

Er zijn drie groepen: dieren die in het water leven, zoogdieren en vissen.

Alle vissen leven in het water. Daarom hoort de groep ‘vissen’ volledig binnen de groep ‘dieren die in het water leven’.
Sommige zoogdieren leven ook in het water, zoals walvissen. Maar niet alle zoogdieren leven in het water. Daarom overlapt de groep ‘zoogdieren’ deels met de groep ‘dieren die in het water leven’.
Vissen zijn geen zoogdieren. Daarom overlappen de groepen ‘vissen’ en ‘zoogdieren’ niet met elkaar.

In het juiste diagram zie je dus:

één grote cirkel voor dieren die in het water leven,
daarbinnen een aparte cirkel voor vissen,
en een andere cirkel voor zoogdieren die deels overlapt met de grote cirkel.

Denk bij elk begrip aan verzamelingen: hoort het ene begrip altijd, soms of nooit bij het andere? Begin met het begrip dat het meest overkoepelend lijkt, en bepaal daarna of de andere begrippen daarbinnen vallen of juist overlappen. Visualiseer het als groepen mensen of objecten – dat maakt het ineens veel eenvoudiger.

Wil je verder oefenen met realistische vragen als voorbereiding op je capaciteitentest? Ons Defensie PrepPack™ bevat alles wat je nodig hebt om je grondig voor te bereiden: honderden oefenvragen, uitgebreide uitleg, slimme tips en realistische testsimulaties.

Veel mensen vinden de capaciteitentest van Defensie moeilijk. En dat is niet zo gek. De vragen lijken misschien op schoolopdrachten, maar je krijgt er weinig tijd voor én je weet niet precies wat er komt.

Wat de test moeilijk maakt:

Je werkt onder tijdsdruk
Je mag geen rekenmachine gebruiken
De vragen worden steeds moeilijker
Je moet snel kunnen schakelen tussen cijfers, woorden en figuren

Toch hoef je niet alles goed te maken om te slagen. Het gaat er vooral om hoe goed je scoort in vergelijking met andere kandidaten. Je hoeft dus niet perfect te zijn, maar wel goed voorbereid.

Als je weet wat je kunt verwachten en vooraf oefent, heb je echt een voorsprong. Veel kandidaten die vooraf oefenen, zeggen dat ze zich rustiger voelen tijdens de test en beter presteren.

Tip: Je kunt jezelf trainen in snelheid en herkenning. Hoe vaker je oefent, hoe makkelijker je de vraagtypes herkent en dat scheelt tijd en stress.

Je hoeft niet superslim te zijn om deze test te halen, maar je moet wel goed voorbereid zijn. Met de juiste aanpak vergroot je je kans om door te gaan naar de volgende ronde. Hieronder vind je 7 tips die echt helpen:

Weet wat je kunt verwachten. Leer welke soorten vragen er zijn: cijferreeksen, figuurreeksen, woordrelaties… Hoe beter je ze herkent, hoe sneller je kunt antwoorden.
Oefen onder tijdsdruk. Tijdens de echte test krijg je weinig tijd per vraag. Oefen daarom met een timer, zodat je eraan went.
Begin op tijd met oefenen. Stel het niet uit tot de dag ervoor. Een paar keer oefenen over meerdere dagen werkt veel beter dan alles in één keer doen.
Werk aan je zwakke punten. Scoor je slecht op figuren? Oefen dan extra daarop. Focus op wat je moeilijk vindt, niet alleen op wat je al kunt.
Blijf rustig als je een vraag niet weet. Je hoeft niet alles goed te hebben. Sla een moeilijke vraag over als je vastloopt en kom er later op terug.
Oefen met echte voorbeeldvragen. Gebruik oefentests (zoals ons Defensie oefenpakket) die lijken op de echte capaciteitentest van Defensie. Zo raak je gewend aan de vraagstelling.
Slaap goed en eet van tevoren. Je denkt beter als je uitgerust en scherp bent. Een goede nachtrust en iets eten voor de test maken echt verschil.

Het kan gebeuren dat je de capaciteitentest niet haalt. Dat betekent helaas dat je op dit moment niet door mag naar de volgende stap van de sollicitatieprocedure.

Dat is natuurlijk balen. Maar het betekent niet dat je nooit meer bij Defensie kunt werken.

Wat je kunt doen als je zakt:

Vraag om feedback. Soms kun je horen op welk onderdeel je minder goed scoorde. Dat helpt je om gerichter te oefenen voor een volgende poging.
Je mag het later opnieuw proberen. Hoe lang je moet wachten, hangt af van de functie en het onderdeel waarop je bent afgewezen. Vraag dit altijd goed na bij je contactpersoon van Defensie.
Kijk naar andere functies. Misschien past een andere rol binnen Defensie beter bij je. Sommige functies hebben een andere selectieprocedure of lagere instapeisen.
Blijf oefenen. Als je het echt graag wilt, kun je in de tussentijd blijven oefenen. Dan ben je straks beter voorbereid als je opnieuw solliciteert.

Dat hangt af van de functie waarop je solliciteert. Meestal wordt gekeken hoe jij scoort ten opzichte van andere kandidaten. Je hoeft dus niet alles goed te hebben, maar wel beter dan gemiddeld presteren.

Je hoort de uitslag meestal binnen een paar werkdagen. Soms duurt het iets langer, afhankelijk van hoe je sollicitatie verder wordt verwerkt.

Niet helemaal. Iedereen krijgt vergelijkbare soorten vragen, maar de exacte opgaven kunnen per kandidaat verschillen. Dat voorkomt dat mensen antwoorden van elkaar kunnen overnemen.

Dat verschilt per functie en situatie. Je mag niet onbeperkt herkansen. Vraag dit na bij je contactpersoon bij Defensie als je de test niet haalt.

Ja, deels. De psychologische keuring kijkt naar je persoonlijkheid, motivatie en gedrag. Je kunt je voorbereiden door goed te weten waarom je bij Defensie wilt werken en door eerlijk en open te antwoorden.

Capaciteitentest Defensie oefenen – Uitleg, tips & GRATIS test

Wat is de capaciteitentest van Defensie?

Gratis oefenen voor de Defensie capaciteitentest